Bekara konut vermem, çocuklu aile istemem, yabancılar aramasın, memuriyet koşulum var, dul bayanlara mesken kiralamıyorum… Kimi mesken sahiplerinin kiracı seçimleri istediği özellikler nedeniyle ayrımcılık düzeyine ulaşıyor. Kimi bu taleplerini açık açık yaparken kimi ise türlü mazeretlerle meskeni kiralamaktan vazgeçiyor. Bilhassa son devirde kiralık mesken ıstırabı nedeniyle ‘ayrımcı ilanlar’ arttı. Lakin ayrımcılık yapan konut sahipleri, emlakçılar ve site idareleri şikâyet edilmesi durumunda para cezalarıyla karşılaşabilir.
Siteler karar alıyor
Ev sahiplerinin birçok farklı kümeye yönelik ayrımcı davranışları olduğunu belirten Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdığan “Emlakçılar mesken sahiplerinin farklı istekleriyle karışılabiliyorlar. ‘Bekara konut vermem, çocuklu aile istemem, yabancılar aramasın, memuriyet koşulum var, dul bayanlara konut kiralamıyorum…’ üzere istekleri olan birçok mesken sahibi oluyor. 5 Haziran 2018 tarihli Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmeliğin 14. Hususundaki Taşınmaz ticaretinde uyulacak prensip ve kurallar başlığının 1. Fıkrasının J hususuna nazaran ‘Taşınmazın satılması yahut kiralanmasına yönelik yazılı ya da görsel tüm ilan ve reklamlarında; satış yahut kiralama şartları üzere mevzularda yetkilendirme mukavelesine ve iş sahibinin isteklerine uygun hareket eder’ hususu derneğimizin de teşebbüsleri ile kaldırıldı. Fakat kimi site idarelerinin de malikler karışmasa da hususa ait zorlayıcı ve engelleyici durumları olabiliyor. Kimi idareler bu konulara örnek olabilecek kimi yazılı olmayan kararlar alıp, bunları dayatabiliyor. Daha evvelki ceza örneklerinde hem emlak işletmesine hem de mal sahibine cezalar kesildi. Ancak bu bahiste emlak işletmelerinin bir yaptırım imkânı bulunmuyor. Mal sahibi emlak işletmeleri müşteri bulsa bile, hatta kaparo alsalar bile öne sürdü nedenler ile satış ya da kiralama yapmaktan imtina edebiliyor. Aslında bu kapsamda emlak işletmeleri haksız bir halde zan altında bırakılıyor” dedi.
Ceza kesiliyor
Ayrımcı davranışlarda bulanlara ceza kesildiği bilgisini veren Akdoğan, “Örneğin daha evvel bekar erkeğe mesken kiralamayan konut sahibi ve emlakçıya, sırasıyla 5 bin TL ve 3 bin TL idari para cezası uygulandı. Yine dul olduğu gerekçesiyle bir bayana konutunu kiralamayan konut sahibine 2 bin TL, emlakçıya da 1000 TL ayrımcılık yasağını ihlalden idari para cezası verildi. Son olarak bir Kamerun vatandaşı gittiği emlak müşavirliğinde ”Üzgünüz lakin siyahileri sitemize kabul etmiyoruz” karşılığını aldı. Emlakçının bu ırkçı davranışını ‘ayrımcılık’ olarak nitelendiren Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, emlakçıya 5 bin TL para cezası kesti” diye konuştu.
Emlakçılar müsaade etmemeli
TÜGEM Lideri Hakan Akdoğan, ayrımcılığa uğradığının düşünen bir kiracının izlemesi gereken yolla ilgili ise şunları söyledi: “Öncelikle nitekim ilgili emlak işletmesi yetki dokümanlı yasal bir işletme mi bu kesinlikle denetim edilmeli. Zira yetki evraksız yapılan birçok gayri yasal faaliyet genel olarak dalımıza mal ediliyor. Bu örneklerin de burada boşluktan kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu duruma maruz kaldığını düşünen kiracı gerek Ticaret Vilayet Müdürlüğüne gerekse de Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na müracaatta bulunabilirsiniz. Emlak işletmeleri genel uygulama çerçevesinden gerek kiralık, gerekse de satılık taşınmaz ilanlarında mal sahiplerinin farklı talep ve görüşlerini de aracı olarak müşterilere iletmekte, bu çeşit içeriklere ilanları verirken de yazılı olarak yazmaktadırlar. Lakin yetki dokümanlı emlak işletmeleri bu cins ayrımcılıklara müsaade etmemektedir.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı