Avrupa’nın 35 ülkesi ile birlikte, 2001 yılından beri Türkiye’de de kutlanan Yahudi Kültürü Avrupa Günü, 13 Kasım Pazar Günü Neve Şalom Sinagogu ve Kültür Merkezi ile 500. Yıl Vakfı Türk Yahudileri Müzesi’nde organize edildi.
13 Kasım Pazar günü 2500 kişinin iştirakiyle gerçekleşen Yahudi Kültürü Avrupa Günü, varlıklı tarihi geçmişiyle, dünyanın sayılı merkezlerinden biri olan Türkiye topraklarında yüzyıllardır yaşayan Türk Musevileri ile kültürler ortası bir köprü kurma amacıyla hayata geçirildi. Türk ve memleketler arası konukların ağırlandığı günde, temsili bir Yahudi düğününden, konuşma ve panellere kadar tüm etkinlikler büyük bir ilgi gördü.
Merak Edilen Sorular Karşılık Buldu
Faaliyetler ortasında çok ilgi çeken “Gelin Tanış Olalım” sohbet buluşması kapsamında, iştirakçilerin tüm soruları cevaplandı. Türk Yahudi kültürü, kişisel ve küme sohbetlerinde masaya yatırılırken, geleneklerden, göreneklere, kültürel tesirlere kadar birçok bahis ele alındı. Meraklı gözler yerlerini sıcacık dostlukların temeline bıraktı. Bir başka sunumda Yusuf Altıntaş, vakit zaman esprili vakit zaman da düşündürücü bir lisanla, Yahudi kültürünü değerlendirirken, soruları da cevapladı.
İç içe Geçmiş bir Kültür, Yüzyıllara Dayanan Birliktelik
Günün ilgi çeken kısımlarından bir başkası de Sefarad İlahileri Korosunun Türk musiki makamlarında seslendirildiği konserdi.Derin bir geçmişe sahip bu kültür birlikteliğinin en hoş göstergelerinden olan müzik, tekrar kültürler üstü bir köprü kurmanın sağlam temellerini oluşturdu. Şef İvet Acu Güney ise Sefarad mutfağını, tarihini, yemeklerin nerelerden geldiğini, kökenini kıssalarıyla paylaştı. Günümüzde kaybolmakta olan lisanlardan biri Ladino’nun tarih ve gelişimi hakkında pahalı bilgiler paylaşan Karen Gerson Şarhon konuşmasında; Osmanlı topraklarında doğan Ladino’nun İspanya ve Portekiz’den çıkarak buraya gelen bireylerin lehçesinin bir karışımı olduğunu paylaştı.
Eş vakitli farklı salonlarda gerçekleşen etkinliklerde piyanist/sanatçı Renan Koen öykü müellifi Moris Levi’nin son kitabı üzerine söyleşti.Sosyolog ve akademisyen Pınar Kılavuz, aktiflik kapsamında Sefarad kimliğinin nostaljik ögelerini, Ladino lisan ve müziğini ele aldığı konuşmasında, kültürlerin birlikteliğinin mutfaktan, müziğe birçok alanda yaşandığının altını çizerken, 2003 yılında gerçekleşen 15 ve 20 Kasım taarruzlarından ötürü duyduğu üzüntüyü ve bu sürecin kendi hayatına olan tesirlerini de lisana getirdi.
İzzet Ers’in, Yahudilik ve İslam’da Tevrat’ın farklılıkları ve benzerliklerini yorumladığı konuşması, soru karşılık süreciyle interaktif bir sunum formatında işlendi. Doğan Pinhas’ın moderatörlüğündeki panelde, Anadolu topraklarında MÖ 6. yy’dan başlayan Yahudi varlığını pahalandıran Dr. İnci Türkoğlu, bu varoluş sürecini, başlangıcından günümüze, Ege ve Akdeniz Bölgeleri’nde yapılan hafriyatlarda elde edilen arkeolojik kalıntılar üzerindeki sembolleri yorumlayarak anlattı. Mimar Çiğdem Öner ise, birebir hafriyatlarda elde edilen sinagog kalıntılarını, 3 boyutlu temsili çizimler üzerinden yorumladı.
Dr. Işıl Demirel yaptığı konuşmada, Holokostu ele alarak, tarihten kronolojik örnekler ile antisemitizm kavramının da üzerinde durdu ve mevzu ile ilgili çeşitli sorulara yanıt verdi.
Seyfi İşman’ın Ladino lisanında seslendirdiği Burgaz’dayım sineması ile ödüllü fotoğrafçı İzzet Keribar’ın Türkiye’deki Sinagogların fotoğrafından oluşan standı de ilgiyle izlendi.
Etkinlik günü, Sinagogun önünde gerçekleşen Albando takımının sevinçli Sefarad müzikleri konseri ile sona erdi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
