Ege Üniversitesi (EÜ) Cumhuriyet ve Atatürk Günleri kapsamında, EÜ Ziraat Fakültesi Tarım İktisadı Kısmı tarafından “Atatürk Devri Türkiye’sinde Sosyo-Ekonomik Dinamikler: Tarım ve Köylülük” isimli konferans düzenlendi. EÜ Atatürk Unsurları ve İnkılap Tarihi Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Okan Ceylan’ın konuşmacı olarak yer aldığı konferans, Ziraat Fakültesi Dekanlık Toplantısı Salonu’nda gerçekleşti. Düzenlenen aktifliğe Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Özer Hakan Bayraktar, Tarım İktisadı Kısım Lider Yardımcıları Doç. Dr. Berna Türkekul ile Doç. Dr. Zerrin Kenanoğlu Bektaş, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
“Milli iktisat, Atatürk’ün devletçilik prensibinin temellerini oluşturur”
Konuşmasına, Osmanlı İmparatorluğu’ndan, Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar geçen süreçteki iktisat siyasetinden bahsederek başlayan Dr. Ceylan, “1838 Balta Limanı Ticaret Anlaşması’yla birlikte Osmanlı iktisadı bir özgür piyasa iktisadı içerisine çekildi. 1914 yılında Cihan Harbi’nin başlamasıyla birlikte savaşa giren devletler, savaş ekonomilerini idame ettirebilmek için müdafaacı yani devlet müdahaleciliği iktisat politiğini izlemeye başladılar. Bunun nedeni, devletlerin, kent ve orduların besin muhtaçlıklarının nasıl karşılanacağı meselesine tahlil aranmasıydı” dedi.
Cumhuriyet periyodu iktisat siyaseti ile ilgili bilgiler paylaşan Dr. Ceylan, “Cumhuriyet devri iktisat siyasetinin ismi ulusal iktisattır. Ulusal iktisat, Atatürk’ün devletçilik prensibinin temellerini oluşturur. Ulusal iktisat siyasetinin emeli, Türkiye’de yerli ve ulusal bir burjuva sınıfı oluşturmak ve kendi kendine yeten ulusal bir iktisadın temellerini atmaktır” diye konuştu.
Cumhuriyetin birinci yıllarında köylerin yapısı eko-politiği hakkında bilgi veren Dr. Ceylan, “Köyler, o periyotta okur-yazar oranı düşük, içine kapalı yerleşim üniteleriydi. Bu köylerin yol, su ve elektrik üzere altyapı sıkıntıları mevcuttu. Hasebiyle, iç pazarlar bütünleşemiyordu. Cumhuriyet, iç pazarları bütünleştiren demiryolları inşa etti ve Ankara’yı ülkenin geri kalanıyla bağlayıp bütünleştirdi” dedi.
“Cumhuriyet ile kırsal kalkınma hedeflendi”
Nüfusun ekonomiyi şekillendirdiğini söyleyen Dr. Ceylan, “1920 ve 1930’ların dünyasında Türkiye üzerinden iktisat konuşacaksak direkt tarımı konuşmuş oluyoruz. Tarımda sermaye ve emek kıt, üretim üslupları çok iptidai lakin ekilebilir tarım toprakları çok geniş. Dünya Savaşı’na girerken 16 buçuk milyon olan nüfusumuz, Cumhuriyeti ilan ettiğimiz 1923 yılında ise, 13 milyona düşmüştür. Nüfus, 10 yıl boyunca savaşlardaki kayıplar, mecburî göçler ve nüfus mübadeleleri üzere nedenlerle azalmıştır. O periyotta nüfusumuzun yüzde 20’sini kaybettik. Bu 13 milyon nüfusun da yüzde 80’i kırsal kesimde yaşıyor. Cumhuriyet’in ilanının akabinde birinci iş aşar vergisinin kaldırılması oldu. Bir manada Cumhuriyet kırsal kalkınmayı önceleyen bir siyaset izlemiştir” diye konuştu.
Konferans sonunda Kısım Lider Yardımcısı Doç. Dr. Zerrin Kenanoğlu Bektaş, Dr. Ceylan’a çiçek takdiminde bulundu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
